Yel Değirmenleri, Balıkesirin simgelerindendir. Çok azı ayakta kalabilmiştir. Bir kısmı da şehiriçine taşınmıştı. Balıkesir’i dünyaya tanıtan kültürel ve tarihi değerlerdendir.
"Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer".. Fotoğraf sanatçıları olmasaydı, Balıkesir'in birçok yerinde, bir zamanlar kanatlarıyla uçuşan yel değirmenlerinden haberimiz olmayacaktı.
Taneleri öğütmek için, dönen bir milin çevresine yerleştirilmiş kanatlardan oluşan yel değirmenlerinin yerlerinde, şimdi yeller esiyor. Koyunlar kuzular yazın bunaltıcı sıcağından kurtulmak için yel değirmenlerinin enkazları arasında serinliyorlar. Zamana, vefasızlığa direnen yel değirmenlerinin sayısı da bir elin parmakları kadar bile değil.
Balıkesir'in eski Valisi Sayın Alaeddin Yüksel, değirmenleri hem turizmde değerlendirmek, hem değirmenlerin kuruldukları yerdeki rüzgar gücünü tespit ederek, rüzgar enerjisi ile ilgili projeler geliştirmek için, İl kültür müdürlüğünden, ilde bulunan yel değirmenlerinin tespit edilmesini istemişti. Ahmet Esmer, Balıkesir’in yel değirmenlerini dünyaya tanıtan fotoğraf sanatçılarımızdan olup arşivinde yıllarca önce çektiği yel değirmeni fotoğrafları vardır.
Eski valilerden Alaeddin Yüksel'in emirleriyle koruma altına alınan ve zaman zaman foto safari düzenlenerek, fotoğrafları çekilen karakol köyündeki değirmenler, yel değirmenlerinin son örnekleri olarak zamana karşı direniyordu. İl çapında otuz üç yel değirmeni tespit edilmiş olup onların büyük bir kısmı da fonksiyonlarını kaybetmişti.
Karesi Beyliği döneminde bu yöreye yerleşen Türk boyları, Orta Asya’dan beri çalıştırdıkları yel değirmenlerini Balıkesir ve yöresinde inşaa etmişlerdi. Son yıllarda kültürel bir miras olarak değerlendirilen Balıkesir yel değirmenleri, dünyaca ünlü Biennaals İnternatıonals’da Fotoğrafiu Europo gibi dergilerde yayımlanarak ödüle layık görülmüştür. Birçok yerli, yabancı turistlerin ilgi odağı olan yel değirmenleri, kültürel miras olması yanında Balıkesir yöresinde yapılacak rüzgarla ilgili yeni teknolojik uygulamalarda belki de yörenin enerji üretimine katkı sağlayacaktır. Fakat yel değirmenlerinin insanda yarattığı güzellik hissi ve geçmişi birçok yönüyle hatırlatan derinliği, her neslin özlem duyduğu bir kültür mirası olarak, kalacaktır.
Galeri[]
